Faollashgan ko‘mirni boshqa dorilar bilan birga qo‘llash mumkinmi?
Faollashtirilgan ko‘mir zaharlanishni davolashdan tashqari, ko‘pincha xalq tabobatida meteorizm va shishiradi kabi ovqat hazm qilish muammolarini davolash uchun ishlatiladi.
Faollashtirilgan uglerodning eng jiddiy kamchiliklari dori vositalari bilan o‘zaro ta’siridir, ya’ni ularning samaradorligini pasaytiradi. Faollashtirilgan ko‘mir nafaqat toksinlarni, balki dori molekulalarini ham o‘zlashtiradi. Agar faollashtirilgan ko‘mir preparatni qabul qilish bilan bir vaqtda yoki undan ko‘p o‘tmay qabul qilinsa, ayniqsa xavfli bo‘lishi mumkin.
Ko‘mir yuzasida o‘zlashtirilgan dori molekulalari ichak shilliq qavati tomonidan so‘rilmaydi va terapevtik ta’sirni ta’minlash uchun zarur bo‘lgan konsentratsiyaga yetib bormasdan, qon oqimiga kirmaydi. Natijada, dori samarasiz bo‘ladi.
Vashington universitetining farmatsevtika professori Lingtak-Niander Chan bu ta’sir bir necha omillarga, jumladan faollashtirilgan ko‘mirning dozasiga, dori turiga, qo‘llash vaqtiga va dori shakliga (tabletkalar, kapsulalar, eritmalar) bog‘liq ekanligini ta’kidlaydi. Ba’zi dorilar faollashtirilgan ko‘mir bilan ancha samarali so‘riladi. Masalan, lipofilligi yuqori bo‘lgan (yog‘larda eriydigan) preparatlar gidrofil (suvda eriydigan) dorilarga qaraganda ancha samarali so‘riladi.
Bundan tashqari, dori va faollashtirilgan ko‘mirni qabul qilish o‘rtasidagi vaqt hal qiluvchi rol o‘ynaydi. Qanchalik kamroq vaqt o‘tgan bo‘lsa, ko‘mirning preparatning muhim qismini o‘zlashtirish ehtimoli shunchalik yuqori bo‘ladi.
Shuni ta’kidlash kerakki, faollashtirilgan ko‘mirning dorilar bilan o‘zaro ta’siri nafaqat dori vositalarining samaradorligini pasayishi, balki ularning farmakokinetik ko‘rsatkichlari - so‘rilish, tarqalish, metabolizm va tanadan chiqarilish tezligining o‘zgarishida ham namoyon bo‘lishi mumkin. Bu oldindan aytib bo‘lmaydigan oqibatlarga olib kelishi mumkin, shuning uchun faollashtirilgan ko‘mirni ishlatishdan oldin, ayniqsa, biron bir dori-darmonlar bilan birga qabul qilishdan avval shifokor yoki farmatsevt bilan maslahatlashing.
- 14 Yanvar, 11:56
-
Batafsil
