Чуқур ўрганиш моделлари ёрдамида Staphylococcus aureus (MRSA) бактерияларига қарши янги антибиотиклар синфи топилди.

Сунъий интеллектдан фойдаланиш тиббиётда муҳим элементга айланмоқда. Бу технология олимларга 60 йил ичида биринчи янги антибиотикларни топишга ёрдам берди.

Ҳар йили бутун дунё бўйлаб минглаб одамларни ўлимига сабаб бўладиган дорига чидамли бактерияни йўқ қиладиган янги бирикманинг топилиши антибиотикларга қаршилик билан курашда бурилиш нуқтаси бўлиши мумкин.

"Бизнинг ишимиз кўп вақт ва ресурсларни талаб қилмайдиган асосни тақдим этади ва кимёвий бирикмани биз илгари қўлламаган тарзда таҳлил қилиш имконини беради", деди Массачусетс технология институти профессори ва тадқиқот муаллифларидан бири Жеймс Коллинз.

Тадқиқот 20 дан ортиқ тадқиқотчилар гуруҳи ҳаммуаллифлигида Nature журналида чоп этилган.

Тадқиқотнинг мақсади "қора қутини очиш".

Янги бирикманинг фаоллиги ва токсиклигини башорат қилиш учун лойиҳа иштирокчилари чуқур ўрганиш моделидан фойдаланган. У потенциал номзодларни аниқлашни тезлаштириш, уларнинг хусусиятларини аниқлаш ва дори воситаларини ишлаб чиқиш жараёнини оптималлаштириш учун дори воситаларини ишлаб чиқишда тобора кўпроқ фойдаланилмоқда.

Бунда тадқиқотчилар метициллинга чидамли Staphylococcus aureus (MRSA), баъзи антибиотикларга чидамли стафилококк турига эътибор қаратдилар. MRSA келтириб чиқарадиган инфекциялар енгил тери инфекцияларидан тортиб, пневмония ва қон оқими инфекциялари каби жиддийроқ ва ҳаёт учун хавфли ҳолатларгача бўлиши мумкин.

Касалликларни олдини олиш ва назорат қилиш бўйича Европа маркази маълумотларига кўра, Европа Иттифоқида ҳар йили деярли 150 000 MRSA ҳолатлари рўй беради ва деярли 35 000 киши микробларга чидамли инфекциялардан вафот этади.

Массачусетс технология институти тадқиқотчилари гуруҳи ўз ишларида кенгайтирилган маълумотлар тўпламидан фойдаланган. 39 000 га яқин бирикмалар MRSA га қарши антибиотик фаоллиги учун баҳоланган. Кейин олинган маълумотлар ҳам, бирикмаларнинг кимёвий тузилиши ҳақидаги маълумотлар ҳам моделга киритилди.

Потенциал дориларни танлашни яхшилаш учун тадқиқотчилар яна учта чуқур ўрганиш моделларидан фойдаланишди. Ушбу моделлар инсон ҳужайраларининг уч хил туридаги бирикмаларнинг токсиклигини баҳолаш учун ўргатилди. Токсиклик башоратларини илгари аниқланган микробларга қарши фаоллик билан бирлаштириб, тадқиқотчилар инсон танасига минимал зарар етказадиган микроблар билан самарали кураша оладиган бирикмаларни аниқладилар.

Ушбу моделлар тўплами ёрдамида тахминан 12 миллион сотувда мавжуд бўлган бирикмалар скрининг қилинган. Моделлар MRSA га қарши башорат қилинган фаолликни кўрсатувчи молекулалардаги махсус кимёвий қуйи тузилмалар асосида танланган беш хил синфдан бирикмаларни аниқлади.
​
Кейинчалик тадқиқотчилар ушбу бирикмаларнинг 280 га яқинини олишди ва уларни лаборатория шароитида MRSAга қарши синовдан ўтказишди. Бу ёндашув уларга бир синфдан иккита истиқболли антибиотикни аниқлаш имконини берди.

Икки моделли сичқонларда ўтказилган тажрибаларда - тери MRSA инфекцияси ва тизимли MRSA инфекцияси - бу бирикмаларнинг ҳар бири MRSA популяциясини 10 баравар камайтирди.