12:00 (28.11.2025)

278

Деменция ривожланиш хавфини 83% га ошириши мумкин бўлган ҳолат маълум қилинди

Инфекцион касаллик деменция ривожланиш хавфини 83 фоизга ошириши мумкин. Бу хулосага Сингапур Миллий университети олимлари келган. Тадқиқот натижалари Aging журналида эълон қилинган.

Шарҳга тўрт миллиондан ортиқ инсон иштирок этган 16 та тадқиқот натижалари киритилган. Олимлар стационар даволанишни талаб этган инфекцияни бошдан кечириш ва ундан кейинги когнитив саломатлик ҳолати ўртасидаги узоқ муддатли боғлиқликни таҳлил қилган.

Инфекция сабабли касалхонага ётқизилган беморларда деменция ривожланиш хавфи ҳар қандай сабаб бўйича 83 фоизга юқори бўлган. Энг кучли боғлиқлик сепсис билан, шунингдек, ўпка яллиғланиши (пневмония), сийдик йўллари инфекциялари, тери ва юмшоқ тўқималар инфекцияларида кузатилган.

Шу билан бирга, кейинчалик қон-томир деменцияси ривожланиш эҳтимоли Альцгеймер касаллигига нисбатан анча юқори экани аниқланган.

Тадқиқотчиларнинг фикрича, эҳтимолий механизмлардан бири инфекция туфайли юзага келадиган тизимли яллиғланиш ҳисобланади. Яллиғланиш молекулалари қон-мия тўсиғидан (қон айланиш тизими ва марказий асаб тизими ўртасидаги физиологик тўсиқ) ўтиб, токсик оқсилларнинг тўпланишига ва нейронларнинг нобуд бўлишига сабаб бўлиши мумкин. Бу жараён айниқса кекса ёшдаги инсонларда кучайиши мумкин, чунки уларнинг иммун тизими тикланиши анча секин кечади.

Хавф касалхонага ётқизилганидан кейинги биринчи йил давомида энг юқори бўлган, шу билан бирга кўп йиллар давомида юқори даражада сақланиб қолган. Кузатув даври ўн йилдан ортиқ бўлган тадқиқотларда эса инфекциялар ва деменция ўртасидаги боғлиқлик янада аниқроқ намоён бўлган.

Муаллифларнинг фикрича, бу натижалар касалхонадан чиқарилгандан сўнг, кекса беморларда когнитив саломатликни мониторинг қилиб бориш зарурлигини кўрсатади. Деменцияни олдини олиш стратегияларида нафақат генетика ва турмуш тарзи, балки ўтмишдаги инфекциялар ҳам узоқ муддатли хавф омиллари сифатида ҳисобга олиниши керак.

Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech