Бразилия денге безгагига қарши дунёдаги биринчи бир-дозалик вакцинасини маъқуллади. Янги Butantan-DV препарати касалхонага ётқизилиш хавфини 100 фоизга камайтиради ва бутун дунё бўйлаб касалланиш ҳолати рекорд даражада кўпайган бир пайтда инфекцияга қарши курашиш ёндашувини ўзгартириши мумкин.

Препарат 12 дан 59 ёшгача бўлган одамлар учун мўлжалланган бўлиб, аҳоли учун бепул тақдим этилади. Уни Сан-Паулодаги давлат илмий-тадқиқот маркази — Бутантан институти ишлаб чиқарган. Мамлакатда иммунизация кампаниясини бошлаш учун аллақачон 1 миллион дозадан ортиқ вакцина тайёрланган. Кейинги йил охирига қадар яна 30 миллион дозани Хитойнинг WuXi Biologics компанияси билан ҳамкорликда ишлаб чиқариш режалаштирилган.

Вакцина инфекциянинг симптомли кечишидан 74,7%га, касалликнинг оғир шакли ривожланишидан 91,6%га ва касалхонага ётқизилишдан 100%га ҳимоя қилади. Бу маълумотлар 16 минг киши иштирок этган ва 8 йил давомида ўтказилган III босқич клиник синовлар натижалари билан тасдиқланган.

Butantan-DVнинг аналоги мавжуд — япон фармацевтика гиганти Takeda томонидан ишлаб чиқилган TAK-003 (савдо номи — Qdenga), у 3 ой оралиғида иккита инъекцияни талаб қилади. Касаллик белгиларини олдини олишда унинг самарадорлиги бироз юқори — иккинчи дозани олганидан бир йил ўтгач 80,2%, 4,5 йилдан сўнг 61,2% ни ташкил қилади. Қўшимча эмлаш бу кўрсаткични 74%га оширади. Бу препарат биринчи марта 2022 йилда Индонезия регулятори томонидан рўйхатдан ўтказилган. 41 мамлакатда сотилган.

Денге иситмаси чивинлар орқали юқади. Касаллик 40 ° С гача бўлган иситма, кучли бош оғриғи, мушак ва бўғимларнинг оғриғи, кўнгил айниши ва қайт қилиш билан бирга келади. Касаллик юқтирган ҳар 20 кишидан бири инфекциянинг оғир шаклини бошидан кечиради, бу ички қон кетишига, органлар ишламай қолишига ва охир-оқибат ўлимга олиб келади. Бундан ташқари, агар дангенинг турли штаммлар билан икки марта касалланса, жиддий асоратлар хавфи кескин ортади.

Ўтган йил касалланиш бўйича рекорд — дунё бўйлаб 14,1 миллиондан ортиқ ҳолат ва 9500 дан зиёд ўлим қайд этилди. Бу 2023 йилдаги кўрсаткичлардан икки баравар кўп. Мутахассислар инфекциянинг тез тарқалишини глобал исиш билан боғлашмоқда. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) маълумотларига кўра, ҳар йили тахминан 390 миллион одам патоген билан касалланади, уларнинг 96 миллионида симптомлар ривожланади. Таҳлилий моделлар шуни кўрсатадики, барча қитъалардаги 100 дан ортиқ мамлакатларда 5,6 миллиарддан ортиқ одам инфекцияни юқтириш хавфи остида турибди.