Олимлар кўриш қобилиятини тикловчи дори кашф қилди
Корея илғор технологиялар институти (KAIST) олимлари кўз тўр пардасидаги нерв ҳужайраларининг тикланишига тўсқинлик қилувчи оқсилни аниқлади ва унинг фаолиятини блоклай оладиган дори воситасини ишлаб чиқди.
Бу ҳақдаги тадқиқот натижалари “Nature Communications” журналида эълон қилинди. Нашрга кўра, кўз касалликлари – глаукома, ёши улғайганлардаги макуляр дегенерация ва қандли диабетга боғлиқ ретинопатия ҳар йили миллионлаб одамларга, айниқса кўриш қобилиятини йўқотишга энг мойил бўлган кексаларга таъсир қилади. Офтальмологияда истиқболли йўналишлардан бири бу кўзнинг ўз ҳужайраларини тиклаш орқали даволашдир. Бироқ ҳозиргача олимлар тўр парда ҳужайраларининг табиий регенерация имкониятларини фаоллаштиришда жиддий тўсиқларга дуч келаётган бўлган.
Тадқиқотда аниқланишича, асосий тўсиқ бу Prox1 оқсили бўлиб, у тўр пардадаги Мюллер ҳужайраларининг (глиал ҳужайраларнинг ўзига хос тури) тикловчи фаоллигини блоклайди. Бу ҳужайралар кўзни ҳимоя қилиш ва унинг тузилишини сақлаб туришда, шунингдек, зарарланганда тикланиш имкониятига эга бўлиши билан танилган.
Янги ёндашувда Prox1 фаолиятини бостирувчи антитана асосидаги дори қўлланилган. Лаборатория каламушларида ўтказилган тажрибаларда ушбу оқсилни блоклаш орқали тўр парданинг зарарланган тўқималарининг тикланишини фаоллаштириш мумкин бўлгани кўрсатилган. Ижобий томонга ўзгариш эффекти камида 6 ой давом этгани қайд этилган.
“Мазкур дори воситаси замонавий тиббиётдаги асосий йўналишлардан бирининг, яъни организмнинг ўзини тиклаш механизмларини фаоллаштириш ҳаракатларининг бир қисмидир. Ҳужайра кўчириб ўтказиш (трансплантация) ёки лазер терапиясидан фарқли ўлароқ, бу усул тикланиш жараёнини ичкаридан ишга туширишга имкон беради, бу эса уни хавфсизроқ ва кўпроқ ҳолларда қўллашга яроқли қилади”, дейилади мақолада.
