S-reaktiv oqsilga (CRP) o‘tkazilgan tahlil yurak-qon tomir kasalliklari xavfini aniqlashda eng ishonchli ko‘rsatkich hisoblanadi.

Organizmdagi surunkali yallig‘lanish darajasini aks ettiruvchi S-reaktiv oqsil (SRB) miqdori xolesterin ko‘rsatkichlariga nisbatan infarkt va insult xavfini aniqroq bashorat qilishi mumkin. Bu haqda The Conversation nashriga AQShning Makona tibbiyot markazi professori ma’lum qildi.

Mutaxassisning ta’kidlashicha, o‘tgan o‘n yillar davomida yurak-qon tomir kasalliklari xavfini baholash asosan qondagi xolesterin darajasiga tayanilgan. Biroq so‘nggi yigirma yil davomida to‘plangan ilmiy ma’lumotlar yurak kasalliklari rivojlanishida surunkali yallig‘lanish hal qiluvchi ahamiyatga ega ekanini ko‘rsatmoqda.

Surunkali yallig‘lanishning ishonchli biomarkeri sifatida S-reaktiv oqsil qaraladi. U jigar tomonidan infeksiyalar, to‘qimalar shikastlanishi, autoimmun jarayonlar, semizlik va qandli diabetga javob sifatida ishlab chiqariladi.

Ta’kidlanishicha, S-reaktiv oqsil oddiy qon tahlili orqali oson aniqlanadi. Uning 1 mg/dldan kam bo‘lgan past darajasi organizmda yallig‘lanish minimal ekanini va yurak-qon tomir kasalliklari xavfining pastligini anglatadi. Aksincha, 3 mg/dldan yuqori ko‘rsatkichlar infarkt va insult yuz berish ehtimolining sezilarli darajada oshishi bilan bog‘liq.

Mutaxassisga ko‘ra, bu holat yallig‘lanish aterosklerozning barcha bosqichlarida ishtirok etishi bilan izohlanadi — qon tomiri devorining shikastlanishidan tortib, yog‘li blyashkaning o‘sishi va uning yorilib, qon oqimini to‘sib qo‘yadigan tromb hosil bo‘lishigacha. Aynan shu jarayonlar infarkt yoki insultga olib keladi.

Tadqiqot mualliflari S-reaktiv oqsil darajasini pasaytirish mumkinligini ham qayd etmoqda. Jismoniy faollik, vaznni nazorat qilish hamda dukkakli mahsulotlar, sabzavotlar, yong‘oqlar, rezavorlar, zaytun moyi va ko‘k choy iste’mol qilish yallig‘lanishni kamaytirish va yurak-qon tomir kasalliklari xavfini pasaytirish bilan bog‘liq ekani ta’kidlangan.