Янгиликлар

not found

ЖССТ Африкада маймун чечаги эпидемиясини фавқулодда ҳолат деб эълон қилди

Mpox (маймун чечаги) вируси сўнгги ойларда яна глобал хавф омилига айланди. Африка, Европа, Жанубий ва Шимолий Америка минтақаларида касалланиш кўрсаткичлари сезиларли даражада ошди. Айниқса, Конго Демократик Республикасида эпидемиологик вазият кескинлашди. Бу ерда йил бошидан буён 13,7 мингдан ортиқ киши вируснинг янги штаммини юқтириб, улардан 450 нафари вафот этди. Кейин хавфли инфекция Марказий Африка Республикаси, Бурунди, Кения, Руанда ва бошқа мамлакатлар бўйлаб тарқала бошлади. ЖССТ раҳбари Тедрос Гебрейесус жорий йил биринчи ярмида касалланишлар сони ўтган йилга нисбатан ошиб кетганини маълум қилиб, ташкилотнинг фавқулодда вазиятлар бўйича қўмитаси йиғилишини чақиришга қарор қилди. Хозирда ЖССТ томонидан вирус билан курашиш учун 1.5 млн доллар ажратилган ва яқин кунларда яна маблағ йўналтириш кўзда тутилган. ЖССТнинг жавоб бериш режаси дастлабки 15 миллион долларни талаб қилади ва агентлик ҳомийларга мурожаат қилишни режалаштирмоқда. Халқаро экспертлардан таркиб топган ушбу тузилма мажлиси куни кеча бўлиб ўтди. Унинг якунида mpox эпидемияси Африка минтақасида глобал фавқулодда ҳолат деб эълон қилинди. Мутахассислар хулосасига кўра, ҳозир кузатилаётган янги штамм вируснинг аввалги вариантларига нисбатан бир мунча хавфли. Хусусан, уни юқтирган беморларда ўлим даражаси 10 фоизгача етмоқда. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти эпидемияни фавқулодда ҳолат деб эълон қилиш орқали нафақат Африка, балки бошқа минтақаларда ҳам касалликни жиловлаш ва асоратларини камайтириш, жумладан, эмлаш чора-тадбирларини кучайтиришни мақсад қилган. 

  • 15 Август, 16:12
  • Батафсил
not found

Шифокор ўқувчилар иммунитетини ошириш бўйича тавсиялар берди

Ҳадемай янги ўқув йили бошланади. Қолаверса, олдимизда — куз фасли. Демак, қарийб уч ойлик танаффусдан сўнг болалар организми яна ўқув мавсумига, мактаб режимига мослашиши керак. Бунинг учун педиатр-шифокор Ноиба Азимова ота-оналарга ўз тавсияларини бериб ўтди: — Иммун тизими — организмни турли микроб ва инфекциялардан ҳимояловчи қалқон, — дейди мутахассис. — Ўғил-қизларнинг тез-тез бетоб бўлиши, хасталик кўп қайталаниши — уларда иммунитет заифлиги белгиси. Бунга кўпинча мактаб ўқувчилари танасида витаминлар танқислиги, ёмон уйқу, нотўғри овқатланиш ва доимий психологик стресс сабаб бўлади. Чунки мактаб ёшидаги ўғил-қизлар организми маълум ритмларга мослашади. Шу боис болани ёшлигиданоқ режимга кўниктирган маъқул. Бу — иммунитетни мустаҳкамлашда муҳим омил. Бошланғич синф ўқувчилари кечқурун соат 21:00 да уйқуга ётиб, эрталаб соат 7:00 да туриши мақсадга мувофиқ. Каттароқ ёшдаги болалар учун ётиш вақти бир соат – 22:00 гача сурилиши мумкин. Ухлашдан аввал компьютер, планшет ёки телефондан фойдаланиш уйқу сифатига салбий таъсир қилади. Оқибатда бош мияда мелатонин гормони ишлаб чиқариш камаяди. Бу эса тунда кортизол гормони миқдорини оширади. Оқибатда болада турли касалликларга мойиллик пайдо бўлади. Қолаверса, меъёрий ҳордиқ иммунитетга ижобий таъсир кўрсатади. Уйқу пайтида бола организмидаги метаболизм жараёни жадаллашиб, кичкинтойлар айни шу соатларда яхши ўсади. Яна бир муҳим тавсия: бола кунига камида 4 марта таомланиши, яъни соат 7:30-8:00 да нонушта, 10:30-11:30 да иссиқ нонушта, 14:00-15:00 да тушлик қилиши, 19:00-19:30да кечки овқат танаввул қилиши мақсадга мувофиқ. Фаст-фуд, тезпишар таомлар, газланган ичимликлар, “снек”лар, турли ширинликлар ўқувчилар организмини табиий витамин ва минераллардан маҳрум қилишидан ташқари, ҳар жиҳатдан соғлом ўсишига салбий таъсир кўрсатади. Йодланган ош тузи, сархил мева-сабзавотлар истеъмоли, сув баланси фарзандларимиз саломатлиги учун муҳим. Иммунитетни оширишда табиий антиоксидант вазифасини ўтовчи асал ва вирусларга қарши самарали курашадиган саримсоқ пиёзнинг фойдаси катта. А витамини билан бойитилган сабзи ва ширин картошка, грипп ва нафас йўлларининг юқумли касалликларига қарши курашишда қўл келадиган Е витаминига бой ёнғоқлар, албатта, болалар рационида бўлиши мақсадга мувофиқ. 

  • 15 Август, 12:42
  • Батафсил
not found

2050 йилга келиб эркаклар ўртасида саратон касаллигидан ўлим деярли икки баравар ошиши мумкин

Дунё бўйлаб эркаклар ўртасида саратон билан касалланиш ва ундан вафот этиш 2050 йилга келиб деярли икки баравар ошади. Австралиялик олимларнинг Америка онкология жамиятининг Cancer журналида эълон қилинган тадқиқот натижалари шундан далолат беради. Прогнозларга кўра, эркаклар ўртасида саратон билан касалланиш ҳолатлари сони 2022 йилдаги 10,3 миллион ҳолатдан 2050 йилда 19 миллионгача 84 фоизга ошади. Шу билан бирга, ушбу даврда ўлим даражаси деярли икки бараварга, яъни 93 фоизга, яъни 5,5 миллиондан 10,5 миллионга ошган. Тадқиқотчилар ўз прогнозларини 2022 йилда аниқланган саратоннинг 30 тури бўйича 185 мамлакат ва ҳудудларнинг статистик маълумотларига асосланган. Уларнинг маълумотларига кўра, 2050 йилда саратоннинг энг кенг тарқалган тури ўпка саратони бўлади. Шу билан бирга, простата саратонидан ўлим энг катта ўсишни кўрсатади - 136%. Олимлар бу тенденцияни сайёрамиз эркак аҳолисининг қариши ва умр кўриш давомийлигининг узайиши билан боғлайдилар. Тадқиқотда айтилишича, эркаклар аёлларга қараганда кўпроқ спиртли ичимликлар истеъмол қилади ва чекади, шу сабабли кўпроқ саратон билан касалланади. Таъкидланишича, эркаклар ҳам иш жойларида зарарли моддалар таъсирига тез-тез дучор бўлишади ва касаллини олдини олиш учун шифокор кўригидан унчалик фаол ўтмайдилар. Олимларнинг таъкидлашича, онкология хавфини камайтириш учун чекишни ташлаш, спиртли ичимликларни истеъмол қилишни чеклаш, вақтида ухлаш, шунингдек, спорт билан шуғулланиш, рационда мева ва сабзавотларни афзал кўриш керак.

  • 14 Август, 17:34
  • Батафсил
Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech