Янгиликлар

not found

Ўзбекистонлик аёл дунёнинг “100 аёли” рўйхатига кирди

Ўзбекистонлик Дилором Йўлдошева 2024 йилги дунёнинг “100 аёли” рўйхатидан ўрин олди. BBC дунёнинг илҳомлантирувчи ва таъсирга эга 100 нафар аёллари рўйхатини тақдим этди. Улар орасида Тинчлик учун Нобель мукофоти совриндори Надия Мурад, зўрлаш қурбони ва фаол Жизел Пелико, актриса Шерон Стоун, олимпия спортчилари Ребека Андраде ва Эллисон Феликс, қўшиқчи Ре, рассом Трейси Эмин, иқлим ўзгариши фаоли Аденике Оладосу ва ёзувчи Кристина Ривера Гарзалар ҳам бор. Дилором Йўлдошева 2022 йил ҳосил йиғими пайтида юз берган бахтсиз ҳодиса оқибатида иккала оёғидан айрилган. Бироқ бу фожиа уни тушкунликка туширмади. У янги кўникмаларни ўрганиш ва ёш ўзбек аёлларига даромад топишда ёрдам беришни истади. Шу сабабли Йўлдошева ўзининг тикувчилик корхонасини очишга қарор қилди. У тадбиркорлик ва ресурсларни бошқариш асосларини ўрганиб, 40 дан ортиқ аёлга тикувчилик ҳунарини ўргатди. Бир неча ойда унинг корхонаси сезиларли даражада кенгайди. Йўлдошева ишчилар ва мактаб ўқувчилари учун форма тикиш бўйича шартномалар имзолади. Ўшандан буён унинг бизнеси нафақат ўзи, балки ўнлаб бошқа аёллар учун ҳам даромад манбайига айланди. «100 аёл» қандай танланди? Ҳар йили BBC’нинг «100 аёл» лойиҳаси дунё бўйлаб иши ва ҳаёти илҳомлантирадиган 100 нафар аёлнинг номларини эълон қилади. Барча аёллар исмлари рўйхатдан жой олишига розилик беради. Номзодлар жорий йилдаги лойиҳанинг умумий мавзусига мослиги бўйича ҳам баҳоланди. Асосий тушунча сифатида «бардошлилик» сўзини танладик. Эътироф этамизки, бу йил бутун дунё бўйлаб кўплаб аёллар учун жуда қийин бўлди. Шу боис ўз бардошлилиги туфайли хоҳ ўз атрофидаги, хоҳ глобал миқёсда бўлсин, ўзгаришлар ва ҳаётни яхшилашга бор кучи билан интилаётганларни танлаб олишга ҳаракат қилдик, дейди BBC жамоаси.

  • 3 Декабрь, 17:16
  • Батафсил
not found

ЮНИCЕФ: Дунё бўйлаб ўсмирлар орасида аниқланган янги ОИВ инфекциясининг 70 фоизи қизларга тўғри келади

ЮНИCЕФ маълумотларига кўра, 2023-йилда дунё бўйлаб 15-19 ёшли 96 минг қиз ва 41 минг ўғил бола ОИВ инфекциясини юқтирган, яъни ўсмирлар ўртасидаги янги инфекцияларнинг 70 фоизи қизларга тўғри келади. Бундан ташқари, Тропик Aфрика мамлакатларида бу кўрсаткич 90 фоизга етади. Сўнгги ўн йил ичида бутун дунё бўйлаб болалар ва ўсмирлар ўртасида янги ОИВ инфекциялари сони сезиларли даражада камайди. Бироқ, айрим ўсмирлар, айниқса, қизлар ҳали ҳам зарур ижтимоий-тиббий, жумладан, профилактика хизматларидан фойдалана олмаяпти. Даволанаётганлар орасида катталар кўпроқ2023-йилда 19 ёшгача бўлган гуруҳда 250 000 та янги ОИВ инфекцияси қайд этилди, бу эса бутун дунё бўйлаб ОИВ билан яшаётган болалар ва ўсмирларнинг умумий сонини 2,4 миллион кишига етказди. ОИВ билан касалланган катталарнинг 77 фоизи антиретровирус терапиясини олаётган бўлса, 14 ёшгача бўлган болаларнинг атиги 57 фоизи ва 15-19 ёшли ўсмирларнинг 65 фоизи ундан фойдаланиш имкониятига эга. Ўтган йили 90 мингдан ортиқ бола ва ўсмирлар ОИТС билан боғлиқ сабабларга кўра вафот этган. Ўлимнинг 73 фоизи 10 ёшгача бўлган болаларда содир бўлган. ОИВ ҳали ҳам жиддий таҳдиддир Шу билан бирга, ЮНИCЕФ 2010-йилдан буён дунёнинг аксарият минтақаларида умумий инфекция даражаси пасайганига қарамай, 2023-йилда Шарқий ва Жанубий Aфрикада 15-19 ёшли болалар ва ўсмирлар ўртасида 74 мингта янги ОИВ инфекцияси ҳолати қайд этилганини эслатиб ўтади. Ғарбий ва Марказий Aфрикада – 18 минг, Жанубий Осиёда – 8,9 минг, Шарқий Европа ва Марказий Осиёда – 5,8 минг, Шарқий Осиё ва Тинч океани минтақаси - 16 минг. Лотин Aмерикаси ва Кариб ҳавзаси мамлакатларида сўнгги ўн йил ичида ўсмирлар ўртасида ОИВ инфекцияси сезиларли даражада пасаймаган, Яқин Шарқ ва Шимолий Aфрикада эса 2010 йилдан бери ўсмирлар ўртасида янги инфекциялар 70 фоизга ошган. “Aгар ҳар бир инсоннинг ҳуқуқлари ҳимоя қилинса, биз ОИТСни енгамиз”, — дея хулоса қилди деди БМТ раҳбари.

  • 3 Декабрь, 15:30
  • Батафсил
not found

Буюк Британияда астма хуружлари учун янги дори ишлаб чиқилди

Тадқиқотчиларнинг айтишича, ярим аср деганда биринчи марта астма хуружларини даволашнинг янги усули топилди. Бенрализумаб препаратининг клиник синовлари шуни кўрсатдики, у касалликнинг оғир шакллари бўлган одамларда нафас олиш муаммоларини даволашда анъанавий стероид таблеткаларига қараганда анча самарали. Унинг таркибидаги моноклонал антителалар, айниқса, эозинофил астма бўлган одамларнинг ўпкасига кириб, ҳаво йўлларининг шишиши ва ёпилишига олиб келадиган оқ қон ҳужайраларининг бир тури- эозинофилларга қаратилган. Aстманинг ушбу шакли касаллик хуружларини ярмини ташкил қилади. Худди шу биологик механизм сурункали обструктив ўпка касаллигининг барча оғир хуружларининг учдан бир қисмини ташкил қилади. Aммо Лондон Қироллик коллежи тадқиқотчилари астма ёки сурункали обструктив ўпка касаллиги бўлган беморлар хуруж пайтида препаратни инъекция қилганларидан тўрт ҳафта ўтгач, хириллаш, нафас қисилиши ва бошқа аломатлардан камроқ азоб чекишини аниқлади. Aгар бундай ҳужумни - нафас олиш қийинлишуви, хириллаш, йўтал ва кўкрак қафасидаги сиқилиш - оддий ингаляторлар билан назорат қилиш имкони бўлмаса, шифокорлар энди стероидлар курсини белгилайдилар. Сўнгги тадқиқотлар Бенрализумабни фақатгина энг оғир ҳолатларда эмас, балки уни мунтазам равишда ишлатиш мумкинлигини кўрсатди. Олимлар барча астма ёки сурункали обструктив ўпка касаллиги хуружлари бир хил эмаслигини тушунишди. Беморларда иммунитет тизимининг турли қисмлари турлича жавоб беради. "Биз яллиғланишнинг турли шакллари мавжудлигини кўрдик ва керакли вақтда беморга тўғри даволанишни буюришимиз мумкин" - дейди Қироллик коллежи профессори Мона Бафадхель. 158 киши иштирок этган тадқиқотда, беморлар препарат билан даволанишгач уч ой давомида кузатилган. The Lancet Respiratory Medicine журналида чоп этилган натижалар шуни кўрсатдики даволаш муваффақиятсизлиги даражаси стероидлар билан 74% ни ва янги терапия билан 45% ни ташкил қилади. Янги терапияни олган одамларда касалхонага ётқизиш, такрорий даволанишни олиш ва ўлиш эҳтимоли камроқ бўлган. Кўнгиллилар, шунингдек, янги дори-дармонларни қабул қилгандан кейин симптомлар ва ҳаёт сифати яхшилангани ҳақида хабар беришди. "Биз 50 йил давомида даволанишни ўзгартирмадик - бу препарат даволанишга бўлган ёндашувни ўзгартиради", дейди профессор Бафадхель.

  • 3 Декабрь, 12:30
  • Батафсил
Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech