Янгиликлар

not found

Маиший ювиш маҳсулотлари таркибидаги кимёвий моддалар иммунитетга таъсир кўрсатиши аниқланди

Гелмголтз атроф-муҳитни ўрганиш маркази олимлари маиший маҳсулотлар таркибидаги кимёвий моддалар организмнинг иммунитет ҳужайраларига таъсир қилишини аниқладилар. Иш натижалари Chemosphere журналида чоп этилди. PFAS - бу истеъмол товарларида кенг қўлланиладиган синтетик бирикмалар гуруҳи. Ушбу моддалар сув ва ёғни қайтарувчи, иссиқликка чидамли ва жуда бардошлидир. Бироқ, PFASнинг асосий хавфларидан бири шундаки, улар парчаланмайди ва атроф-муҳитда, шу жумладан, тупроқ ва сув ҳавзаларида тўпланади. Aввалги тадқиқотлар шуни кўрсатдики, бу бирикмалар деярли барча одамларнинг қонида мавжуд. Сўнгги пайтларда бутун дунё бўйлаб мутахассислар PFASни уларнинг саломатликка таъсирини тушуниш учун чуқурроқ ўрганишни бошладилар. Улар аллақачон жигар шикастланишига, гормонал мувозанатининг бузилиши ва туғилиш вазнининг пасайишига олиб келиши маълум. Янги тадқиқотда муаллифлар PFAS нинг соғлом кўнгиллиларнинг қонидан олинган иммун ҳужайраларига таъсирини ўлчаш учун махсус ишлаб чиқилган иммунологик усулдан фойдаланишди. Тажрибада атроф-муҳитда айниқса кенг тарқалган учта аралашма ишлатилган: учта қисқа занжирли PFAS , учта узун занжирли PFAS ва олтита PFAS . Кейин тадқиқотчилар кимёвий бирикмалар билан боғлангандан сўнг иммунитет ҳужайралари қанчалик фаол эканлигини текширдилар. Маълум бўлишича, PFAS таъсир қилган ҳужайралар фаоллиги сезиларли даражада паст бўлган. Энг кучли таъсир Т-ҳужайралари яъни иммунитет учун жавоб берадиган ҳужайралар учун қайд етилди: улар бошқа ҳужайралар билан енг пас алоқага ега еди. Енг аниқ таъсирлар олтита PFAS таъсирида кузатилган: иммун ҳужайраларининг беш туридан иккитасининг фаоллиги пасайган. Натижада, патогенларнинг организмга кириши анча осон бўлади ва иммунитет реакцияси заифлашади. Кейинги тажриба шуни кўрсатдики, PFAS таъсиридан кейин Т-ҳужайра фаоллашуви учун масъул бўлган генлар фаолияти сустлашиб кетган.  

  • 21 Июль, 17:08
  • Батафсил
not found

ЖССТ: Ўтган йили дунё бўйича 14,3 миллион нафар бола юқумли касалликларга қарши эмланмаган

Коронавирус пандемияси даврида дунё бўйича болалар ўртасида турли юқумли касалликларга қарши эмлаш кўрсаткичлари пасайиб кетиши мутахассисларда жиддий хавотир уйғотаётганди. Вақт ўтиши билан вазият бирмунча ўнгланди. Кейинги пайтларда ўғил-қизлар ўртасида иммунизация тадбирлари жонлангандай бўлди. Хусусан, ўтган йили жаҳон бўйича 2021 йилга нисбатан 4 миллион кўпроқ бола эмланди. Ўз навбатида, биринчи ва кейинги дозаларда вакцина олмаганлар сони шу қисқа давр ичида 24,4 миллиондан 20,5 миллион нафарга камайди. Шунга қарамай, вазиятни қувонарли, деб бўлмайди. Яъни эмланмаган қатлам пандемиядан олдинги — 2019 йилги даражадан ҳамон юқори: бир йил аввал 18,4 миллион нафар бола эмлашни ўтказиб юборган. Ўтган йили 20,5 миллион ўғил-қиз дифтерия, қоқшол ва кўк йўталга қарши биринчи ва тўлиқ босқичда вакцина олмаган. Жумладан, улардан 14,3 миллион нафари умуман эмланмаган. Пандемия даврида вакциналар билан қамров кўрсаткичи сезиларли пасайиб кетган 73 та давлатдан 15 таси 2019 йилги даражага қайтишга муваффақ бўлди, 24 таси тикланиш босқичида. Аммо 34 та мамлакатда эмлаш қамрови ошмагани ёки пасайишда давом этаётгани ачинарлидир. Қолаверса, сайёрамиз бўйича айни пайтда 35,2 миллион бола қизамиқ билан касалланиш хавфи остида қолмоқда. Ўтган йили 21,9 миллион нафар ўғил-қиз бу касалликка қарши эмланмаган. Улардан 13,3 миллион нафари вакцинанинг иккинчи дозасини қабул қилмаган. Шундан келиб чиқиб, ЖССТ аъзо мамлакатлар соғлиқни сақлаш тузилмаларига бу масалага жиддий эътибор қаратиш юзасидан тавсияларини берди.

  • 21 Июль, 12:11
  • Батафсил
Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech