Миянинг қаришини секинлаштирадиган дорилар номланди
Олимлар миянинг тез қаришига таъсир қилувчи генларни аниқладилар ва бу жараённи секинлаштирадиган 13 та мавжуд дорини таклиф қилишди.
Тадқиқот Буюк Британияда олиб борилди ва 39 000 кишининг маълумотлари чуқур ўрганилган ҳолда таҳлил қилинди. Миянинг қариш тезлигини баҳолашда унинг ҳолати ва инсоннинг ҳақиқий ёши ўртасидаги номувофиқлик асосий мезон сифатида олинди. Баъзи одамларда ёшга боғлиқ ўзгаришлар мияда кутилганидан эртароқ намоён бўлади, бу когнитив бузилишлар ва Aльцгеймер касаллиги ва демиелинизация каби нейродегенератив касалликларнинг юқори хавфи билан боғлиқ.
Тадқиқотчилар ушбу жараёнларда асосий рол ўйнайдиган етти генни (MAPT, TNFSF12, GZMB, SIRPB1, GNLY, NMB и C1RL) аниқладилар. Миянинг иккита соҳаси ёшга боғлиқ ўзгаришларга энг сезгир эканлиги аниқланди: диққат ва хотира учун масъул бўлган лентиформ ядро ва миянинг турли қисмларини кортекс билан боғлайдиган ички капсуланинг орқа лимбуси.
Олиб борилган тадқиқотлар ва тажрибаларга асосланиб, олимлар мия қаришини секинлаштирадиган 13 та дорини танладилар. Буларга гидрокортизон, тестостерон, диклофенак ва метформин киради. Тадқиқот муаллифларининг таъкидлашича, ушбу дорилар когнитив функцияни сақлаб қолиш учун ишлатилиши мумкин, аммо уларнинг самарадорлиги қўшимча тасдиқлашни талаб қилади.
Қаришни кечиктириш касалликларнинг олдини олиш ва соғлом умр кўришни узайтиришнинг самарали усули бўлиб, қаришни 2 фоизга кечиктириш 50 йил давомида соғлиқни сақлаш харажатларини 7,1 триллион AҚШ долларини тежашга олиб келиши мумкин. Далиллар шуни кўрсатадики, мия қариши ақлий ва жисмоний тайёргарликнинг пасайиши ва нейродегенерация ва ўлим хавфининг ошиши билан боғлиқ.
2025 йил март ойида олимлар миянинг қаришига таъсир қилувчи бошқа омилларни ҳам ўрганишди. Маълум бўлишича, овқатланиш сифати ва ёг бирикмаларининг тақсимланиши инсоннинг когнитив қобилиятига бевосита таъсир қилади. Олимлар одамларни таомланиш рационига жиддийроқ эътибор қаратишга ва вазнини назорат қилишга чақирмоқда.
