Янгиликлар

Гемотоген фойдалими?

Гематоген - бу биологик фаол озиқ-овқат қўшимчаси ёки темирнинг қўшимча манбаи бўлган махсус озиқ-овқат маҳсулоти. Темир танқислиги анемияси кенг тарқалган юқумли бўлмаган пандемиялардан биридир. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти маълумотларига кўра, ушбу микроэлементнинг яширин етишмовчилиги дунё аҳолисининг 25-30 фоизида кузатилади. Ва мувозанатли овқатланиш ёрдамида унинг етишмаслигини бартараф этиш ҳар доим ҳам мумкин эмас. Ташқи кўриниш тарихи "Гематоген" деб номланган биринчи дори 1890 йилда Aдольф Гоммел (Швейцария) томонидан тухум сариғи ва қорамол қонига асосланган ҳолда ишлаб чиқилган. Янги маҳсулот тезда машҳур бўлди, лекин, афсуски, у ёқимли таъмга эга эмас эди. Кейин ишлаб чиқарувчилар унга асал, какао, шакар, мелас ва ҳатто шароб қўшишга қарор қилишди. Маҳсулот 1934 йилга келиб саноат миқёсида ишлаб чиқарилди. Ишлаб чиқариш хусусиятлари Озиқ-овқат қўшимчасининг таркиби бир неча бор ўзгарган, шунинг учун замонавий гематоген таркибида соф сигир қони борлиги ҳақида ташвишланишнинг ҳожати йўқ. Энди у қуруқ шаклда қайта ишланган дефибринацияланган қорамол қонига асосланган. У сувда эрийдиган кукун шаклида бўлган албумин сифатида танилган. Шуни таъкидлаш керакки, қайта ишлаш жараёнида барча фойдали моддалар қорамол қонида ва танамиз томонидан осон ҳазм бўладиган шаклда сақланади. Унинг кичик плиткаларининг ҳар бири темир билан тўлдирилган бўлиб, бу қизил қон таначаларининг шаклланишига ёрдам беради. Гематоген ҳар кимга, кичикдан каттагача тавсия этилади. Болалар одатда кокос, фундуқ, майиз ёки мевали гематогенни афзал кўрадилар, шунингдек, сотувда ўзининг махсус таркиби билан ажралиб турадиган махсус болалар гематогенлар мавжуд. Гематогеннинг фойдалари Бошқа барча фойдали хусусиятларга қўшимча равишда, гематогеннинг фойдаси кўп миқдордаги ёғда эрийдиган витаминлардан иборат; бу ширинликда A витаминининг мавжудлиги гематогеннинг юқори антиоксидант хусусиятларидан далолат беради, яъни танани ёшартиради. Ва бу ўз навбатида саратон ва юрак-қон томир касалликларининг олдини олади. Ва Б витаминининг мавжудлиги аллергия билан оғриган беморлар гематогендан фойдаланишга оқилона ёндашишлари кераклигини кўрсатади. Бундан ташқари, агарфарзандингиз тенгдошларидан ўсиш ёки ривожланишда орқада қолса, унга гематоген бериш мумкин. Кўриш қобилияти паст бўлган одам учун ҳам бу маҳсулот зарур, чунки у кўришнинг кескин пасайишини даволашга комплекс ёндашувнинг бир қисми бўлиши керак. Бу тирноқлар, сочлар, тишларга фойда келтиради (яна унинг таркибидаги A витамини туфайли). Қишда эса гематоген янада долзарбдир. Мутахассислар ушбу "сеҳрли батончик" ни турли сурункали касалликлар, масалан, ошқозон яраси ва ўн икки бармоқли ичак касалликлари учун, масалан, Де-Нол билан (шифокор кўрсатмаси бўйича) биргаликда шахсий кундалик менюга киритишни маслаҳат беришади, чунки кўпинча бу касалликлар кичик ички сезилмайдиган қон кетиш билан бирга келади. Зарари борми? Шуни ёдда тутиш керакки, турли ишлаб чиқарувчилар гематоген ишлаб чиқаришда турли хил технологиялардан фойдаланадилар, шунинг учун турли хил аралашмалар ва турли хил ингредиентлар ва шунга мос равишда килокалорияларнинг ҳар хил таркиби бўлиши мумкин. Ҳар қандай ҳолатда гематогенни ортиқча истеъмол қилмаслик керак. Кундалик доза максимал равишда кунига битта гемотоген бўлиши керак. Ҳатто "гематогеннинг ҳаддан ташқари дозаси" нинг бир нечта ҳолатлари қайд этилган; шифокорлар танани ортиқча темирдан тозалашларига тўғри келган. Темир кўп бўлса, биринчи навбатда жигарнинг яллиғланиши пайдо бўлади, агар бу узоқ вақт давом этса, саратон ёки юрак ишемиясини келтириб чиқариши мумкин. Гематоген диабет ва семизлик ҳолатларида мумкин эмас - бу эслаш керак бўлган асосий нарса. Ушбу маҳсулот юқори сезувчанлик ва углевод алмашинувининг бузилиши, шунингдек, темир танқислиги билан боғлиқ бўлмаган анемия учун ҳам тавсия этилмайди.

2 Февраль, 14:46
Батафсил

Фармацевтика тармоғидаги муаммоларни ҳал этиш бўйича таклифлар берилди

Олий Мажлис Сенатининг Фан, таълим ва соғлиқни сақлаш масалалари қўмитаси мажлисида фармацевтика тармоғини ривожлантиришга оид вазифалар ижроси бўйича амалга оширилаётган ишлар ҳолати юзасидан Фармацевтика тармоғини ривожлантириш агентлиги директорининг ахбороти эшитилди. Мажлисда сенаторлар, эксперт гуруҳи аъзолари, Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенгеси, халқ депутатлари вилоятлар ва Тошкент шаҳар Кенгашлари тегишли доимий комиссия раислари, вазирлик ва идоралар ҳамда оммавий ахборот воситалари вакиллари иштирок этди. Дастлаб мажлисда фармацевтика тармоғини ривожлантиришга оид вазифалар ижроси юзасидан Фармацевтика тармоғини ривожлантириш агентлиги директорининг ахбороти эшитилди. Таъкидланганидек, бугунги кунда мамлакатимизда фармацевтика фаолияти билан шуғулланувчи жами 204 та корхона фаолият юритмоқда. Шунингдек, доривор ўсимликлар ва биологик фаол қўшимчалар ишлаб чиқарувчи 276 та корхона мавжуд. Фармацевтика (дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий техника ишлаб чиқарувчи) корхоналари томонидан 3922 турдаги маҳсулотлар тайёрланяпти. Хусусан, 3290 турдаги дори воситалари, 468 турдаги тиббий буюмлар, 84 турдаги тиббий техникалар ҳамда 80 турдаги субстанциялар ишлаб чиқарилмоқда. Республикада фаолият юритувчи жами 82 та корхонадан 40 тасида GMP талаблари, 500 дан ортиқ улгуржи ташкилотларнинг 151 тасида GDP талаблари жорий этилди. Шунингдек, 1 та лабораторияда GLP талаби, 1 та сақлаш омборхонасига GSP ҳамда 1 та дорихонада GPP талаби жорий этилди. Тошкент вилояти Зангиота туманидаги туташ ҳудуддан қўшимча 80 гектар ер майдонини ажратиш ҳисобига “Tashkent Pharma Park” фармацевтика кластерининг саноат ҳудуди кенгайтирилди. Бугунги кунда фармацевтика саноати бўйича 5 та (“Бўстонлиқ фарм”, “Паркент-фарм”, “Андижон-фарм”, “Косонсой-фарм” ва “Зомин-фарм”) эркин иқтисодий зонаси фаолият юритмоқда. Муҳокамалар жараёнида сенаторлар фармацевтика соҳасида янги ишлаб чиқарувчи корхоналар, улгуржи ва чакана савдо ташкилотлари мос равишда “Зарур ишлаб чиқариш амалиёти (GMP)”, “Зарур дистрибьюторлик амалиёти (GDP)” ва “Зарур фармацевтика (дорихона) амалиёти (GPP)” талабларига мувофиқ равишда ташкил этилмаганлигига эътибор қаратдилар. Мажлисда дори воситалари хавфсизлиги ва сифатини таъминлаш мақсадида дори воситаларини улгуржи (GDP) ва чакана (GPP) реализация қилувчи ташкилотларга зарур амалиёт стандартларини жорий этиш ишларини тизимли йўлга қўйиш, дорихоналар фаолиятини халқаро талаблар асосида ташкил этиш зарурлиги қайд этилди. Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 21 январдаги Фармони билан тасдиқланган 2022–2026-йилларда фармацевтика тармоғини янада ривожлантириш бўйича “йўл харитаси”да белгиланган айрим вазифалар тўлиқ бажарилмаганлиги сенаторлар томонидан танқид остига олинди. Тўлиқ бажарилмаган вазифаларни қисқа муддатда бажариш бўйича масъул вазирлик ва идоралар вакилларининг таклифлари асосида чора-тадбирлар белгилашга келишиб олинди. Бундан ташқари, асосий дори воситалари рўйхатини дорилар рўйхати, тасдиқланган клиник баённомалар, тавсиялар ва даволаш стандартларидаги тақдим этилган дори воситалари рўйхати билан мувофиқлаштириш юзасидан амалий таклифлар берилди. Бундан ташқари, даволаш-профилактика муассасалари, дорихоналар ҳамда дори воситаларини ишлаб чиқарувчи, реализация қилувчи ва қўлловчи ташкилотлар томонидан дори воситаларининг қўлланилиши чоғида ножўя реакциялар аниқланган барча ҳолатлар тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигини хабардор қилиш амалиётини йўлга қўйиш зарурлиги таъкидланди. Шунингдек, мажлисда Соғлиқни сақлаш вазирлиги масъуллари ҳамда “Фармацевтика маҳсулотлари хавфсизлиги маркази” давлат муассасаси раҳбарларининг дори воситалари ва тиббий буюмларнинг хавфсизлиги ва сифатини таъминлаш соҳасидаги ахборотлари ҳам тингланди. Ўтказилган ўрганиш ва муҳокамалар якуни бўйича Қўмитанинг фармацевтика тармоғини ривожлантиришга оид таклифлари акс этган тегишли қарори қабул қилинди.

2 Февраль, 12:00
Батафсил