Генетиклар қайси халқларда тромбоз хавфи юқори эканини айтишди
Genotek олимлари турли этносларга мансуб 40 мингдан ортиқ Россия аҳолисининг геномини ўрганиб, доғистонликлар ва арманларда тромбоз хавфи юқори эканлигини аниқладилар.
F5 (ивиш омили 5) генида мутацияга учраган ёки Лейден мутацияси бўлган одамлар тромбоз ва ўпка эмболияси ривожланишига кўпроқ мойил бўлади - ривожланиш хавфи 7 баравар юқори бўлиши мумкин. Бундан ташқари, мутация ҳомиладорлик кечишига сезиларли таъсир кўрсатиши мумкин. Бу даврда аёлларда қон ивиши ортади, бу эса туғруқ пайтида қон кетиш хавфини камайтиради. Бироқ, Лейден мутацияси бўлган аёлларда ҳомиладорлик асоратлари хавфи юқори.
Genotek тиббий-генетик маркази олимлари тадқиқотда F5 генидаги мутация Россия аҳолисида ўртача 3% частотада учрашини аниқлади. Aммо Россиянинг баъзи этносларида тромбозларнинг генетик хавфи юқори: доғистонликлар (18,6%) ва арманлар (12,5%). Шу билан бирга, F5 даги мутация якутларнинг бирорта вакилида аниқланмади.
"Тадқиқотимиз ушбу мутация частотасидаги сезиларли этник ва географик фарқларни тасдиқлайди. Ушбу билимлар шифокорларга хавфларни яхшироқ башорат қилиш ва индивидуал профилактика чораларини тавсия қилишга ёрдам беради," - деди Genotek тиббий-генетик маркази илмий директори Aлександр Ракитко.
Лейден мутациясининг тарқалишини тушуниш турли популяциялар учун хавфларни баҳолаш ва тромбозларнинг олдини олиш бўйича миллий стратегияларни ишлаб чиқиш имконини беради. Лейден мутацияси тромбоз хавфини оширса-да, ўз вақтида ташхис қўйиш ва тўғри тиббий ёрдам кўрсатиш бу хавфларни минималлаштиришга ёрдам беради.
Лейден мутацияси тахминан 20-30 минг йил олдин пайдо бўлган ва Европага кўчиб келган аҳоли орасида тарқалган. Шунинг учун ҳозир у европаликларнинг тахминан 3-7% да учрайди, Шарқий ва Марказий Европа каби баъзи минтақаларда 10% га етади. Яқин Шарқ аҳолисида частота мамлакатга қараб 2% дан 7% гача ўзгариб туради. Осиё, Aфрика ва Aвстралия популяцияларида мутация кам ва одамларнинг 1% дан камроғида учрайди.
- 2 Декабрь, 12:45
-
Батафсил
