Янгиликлар

not found

Шифокорлар ўқувчилар учун зарур бўлган витаминлар номини айтди

Гиповитаминознинг олдини олиш ва организмдаги моддалар мувозанатини назорат қилиш, шунингдек, бутун ўқув йили давомида организмнинг иш фаолиятини таъминлаш учун болалар ва ўсмирлар кўплаб муҳим озиқ-овқат таркибий қисмларини, хусусан, витаминларни мунтазам равишда истеъмол қилишлари керак. Улар мустақил озуқавий қийматга эга бўлмаса-да, юқори биологик фаоллиги билан ажралиб туради, бу эса организмдаги кўплаб биокимёвий жараёнларни тартибга солиш имконини беради. Витамин етишмаслиги муаммоларВитаминлар организмда жуда кўп фойдали функцияларни бажаради: улар метаболик жараёнларни тартибга солади, биокимёвий реакцияларни катализлайди ва кўплаб минералларнинг сўрилишига ёрдам беради. Рационда ушбу фойдали таркибий қисмларнинг етишмаслиги метаболик касалликларга, жисмоний ва ақлий қобилиятларнинг пасайишига, чарчоққа олиб келади, шунингдек, болаларнинг саломатлиги, ўсиши ва ривожланишига салбий таъсир қилади. Статистик маълумотларга кўра, мактаб ёшидаги болаларнинг 90 фоизида Д витамини етишмаслиги, 70-80 фоизида йод танқислиги, 7 ёшдан 18 ёшгача бўлган камида ҳар учинчи бола кальций етишмаслигидан азият чекади. Гўштли озиқ-овқат маҳсулотларини етарли даражада истеъмол қилмаслик билан боғлиқ темир танқислиги болалар ва ўсмирларда жуда аниқ: мактаб ўқувчиларининг 24-63 фоизи темир етишмаслигидан, 16-47 фоизи эса анемиядан азият чекмоқда. Касал бўлишга вақт йўқ Шифокорлар айниқса, куз-қиш даврида турли хил витамин ва минерал комплексларни рационга киритишни қатъий тавсия қиладилар. Мутахассиснинг фикрига кўра, калций ва Д3 витаминини ўз ичига олган пастилкалар суяклар ва тишларнинг ўсиши даврида мустаҳкамлигини сақлаш учун, С витамини эса иммунитет ва қувватни ошириш учун керак. Ўқув юкининг юқори бўлиши даврида мутахассис B витаминлари (B6, B12), шунингдек магний (Mg), омега- 3 кўп тўйинмаган ёғли кислоталар, карнитин ва холинни ўз ичига олган мултивитаминли комплексларни қабул қилишни маслаҳат беради. Уларни биргаликда қабул қилиш айниқса фойдалидир. Уларнинг комбинацияси ақлий фаолиятни кучайтиришга ёрдам беради, психо-эмоционал стрессни яхшироқ енгиш, ўқитувчилар ва синфдошлар билан янада муваффақиятли мулоқот қилиш имконини беради. Бундан ташқари, витаминлар иммунитетни оширади. Рационга эътибор қилингИммунитетни мустаҳкамлашда ўқувчининг овқатланиши имкон қадар мувозанатли бўлиши ҳам муҳимдир. B витаминлари ва магний асаб тизимининг фаолиятини қўллаб-қувватлайди. Бунинг учун мактаб ўқувчиларининг рационида дон (гречка ва жўхори уни), шунингдек, ёнғоқлар, ловия, ўтлар, яшил сабзавотлар (брокколи, бодринг, авакадо), денгиз балиқлари, гўшт (курка, қуён гўшти), мевалар, сут бўлиши керак. Шунингдек, сентябр ойида иммунитетни, фосфор-кальций алмашинувини ва бошқа муҳим функцияларни сақлаш учун муҳим бўлган Д витаминига эътибор беришингиз керак. Бунинг учун денгиз балиқлари, сариёғ ва тухум сариғи истеъмол қилиши керак. Яқинлашиб келаётган куз-қиш даврида нафақат болалар, балки катталар учун ҳам кучли синовидир. Катта ёшли одамнинг яхши ҳиссий ҳолати кўп жиҳатдан боланинг психологик ҳолатига таъсир қилади. Магний - бу стрессга қарши табиий омил бўлиб, организмга ҳиссий стрессни енгишга ёрдам беради. Магнийнинг кунлик эҳтиёжи ёшга қараб кунига 100 дан 400 мг гача. Шунингдек асаб тизимини қўллаб-қувватлаш учун В витаминлари комплекси қўлланилади. Профилактик дозалар ёшга боғлиқ.

  • 8 Сентябрь, 14:59
  • Батафсил
not found

1990 йилдан бери ёшлар орасида саратон касаллиги 80 фоизга ошди

“TASS” хабар беришича, 1990 йилдан бери дунё бўйлаб 50 ёшгача бўлган одамларда саратон касаллиги тахминан 79% га ошган. Олимларнинг фикрига кўра, ушбу ёш гуруҳида саратон касаллигидан ўлим частотаси худди шундай тарзда 27 фоизга ошган. Беморлар энг кўп кўкрак, ўпка ва овқат ҳазм қилиш органлари саратонидан оламдан ўтади. Маълумотларга кўра, 2019-йилда дунё бўйлаб 50 ёшгача бўлган беморларда 1,82 миллиондан ортиқ саратон ўсимталари аниқланган. Бурунҳалқум ва простата саратони билан касалланиш ҳолатлари ҳам ошган. Кўкрак бези, ўпка ва ошқозон-ичак тракти саратони энг хавфли ўсмалар рўйхатига киради. Буйрак ва тухумдон саратонидан ўлганлар сони кескин ошган. Саратон улушининг энг катта ўсиши Шимолий Aмерика, Aвстралия ва Ғарбий Европада кузатилди. Мамлакатлар миқёсида бу кўрсаткичлар энг кўп БAA (1127%), Қатар (1089%) ва Саудия Aрабистонида (896%) ошган. Ёшларда хавфли ўсмаларнинг кўпайиши нафақат генетик омиллар, балки экологик вазиятнинг ёмонлашиши билан боғлиқ. Aсосий хавф омиллари гўшт ва тузга бой овқатланиш, семириб кетиш ва спиртли ичимликлар ва тамаки маҳсулотларини истеъмол қилиш, шунингдек, жисмоний фаолликнинг пастлиги ва қондаги шакар миқдорининг юқорилиги саналади.

  • 8 Сентябрь, 12:04
  • Батафсил
not found

Тупроқ бактерияларидан янги антибиотик ажратиб олинди

Олимлар Шимолий Каролина (АҚШ) қумли тупроқларида топилган бактериялар штаммидан янги антибиотик ажратиб олишди. Ушбу моддага кловибактин номи берилди. Шимоли-шарқий университет микробиологлари тупроқ микробларининг изолациясини олиб, натижада янги турдаги бактериялар пайдо бўлишини билиш учун унинг инкубация даврини узайтиришди. Уч ой ўтгач, улар янги турдаги Eleftheria terrae carolina ни аниқладилар, ундан кейинчалик антибиотик ажратиб олинди. Олимлар ушбу модданинг табиий муҳитда ўсиши мумкин бўлмаган бактериялардан олинганлигини тушунтиришди. Бинобарин, патоген бактериялар илгари бундай антибиотикга дуч келмаган ва унга қаршилик ҳали ривожланмаган. Кловибактин бактериянинг ички қобиғида ўрнатилади ва жуда оддий нишон — фосфат молекулаларини боғлайди. Ундан қутулиш учун бактериялар ўз мембранасини йўқ қилади. Кловибактин сичқонларда MRSA инфекцияларини муваффақиятли даволашди ва инсон ҳужайралари учун токсик эмаслигини исботлади. Бироқ, синовлар ҳозиргача фақат лабораторияда етиштирилган ҳужайрада ўтказилди. Келажакда олимлар ушбу модданинг тирик одамлар учун хавфли эканлигини аниқлашлари керак.Агар у зарарсиз бўлиб чиқса, янги антибиотик кейинги ўн йил ичида ишлаб чиқарилиши мумкин, дея хабар беради Cell. 

  • 8 Сентябрь, 09:01
  • Батафсил
Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech