COVID-19 pandemiyasi onalar o‘limining keskin oshishiga olib keldi
2021-yilda dunyoda homiladorlik va tug‘ish davrida o‘limning keskin o‘sishi kuzatildi - o‘shanda COVID-19 pandemiyasi avj olgan davrda 322 ming ayol asoratlardan vafot etdi - bu 2020-yilga nisbatan 40 mingga ko‘p.
Bu ma’lumotlar BMT tomonidan e’lon qilingan va onalar o‘limi bo‘yicha birinchi global hisobotni taqdim etgan hisobotda keltirilgan.
Onalar o‘limining ko‘payishi nafaqat COVID-19 tufayli yuzaga kelgan to‘g‘ridan to‘g‘ri asoratlar,-balki onalikni muhofaza qilish xizmatlarini ko‘rsatishda keng-tarqalgan uzilishlar bilan ham bog‘liq. "Bu pandemiyalar va boshqa favqulodda vaziyatlar paytida homilador ayollar rejali xizmatlar hamda tekshiruvlardan, shuningdek, kecha-yu kunduz shoshilinch tibbiy yordamdan ishonchli-foydalanishlari kerakligi va bunday parvarishni ta’minlash muhimligini ko‘rsatadi," - deyiladi BMT hisobotida.
Jorj Vashington universiteti Jamoat salomatligi maktabi olimlari homiladorlik davrida COVID-19 ga chalinish ona va homilada asoratlar xavfini sezilarli darajada oshirishini aniqladi. Onalar o‘limi xavfi 7,7 baravar, intensiv terapiya bo‘limiga yotqizish 3,8 baravar, o‘pkaning sun’iy ventilyatsiyasiga bo‘lgan ehtiyoji 15 baravar oshdi. Shuningdek, pnevmoniya rivojlanish xavfi 23 baravar va tromboemboliya rivojlanish xavfi 5,5 baravar yuqori bo‘lgan.
Koronavirus infeksiyasi bilan kasallangan ayollardan tug‘ilgan bolalar neonatal yordam bo‘limiga ko‘proq yotqizilgan. Bundan tashqari, kam vazn va erta tug‘ilish xavfi uch baravar yuqori bo‘lib chiqdi. O‘lik tug‘ilish yoki homila rivojlanishining kechikishi ehtimoli oshmadi.
BMT ta’kidlashicha," sog‘liqni saqlash xizmatlarini moliyalashtirishning global qisqarishi ko‘proq homilador ayollarni xavf ostiga qo‘yadi", shuning uchun dunyo har bir ona va bolaning omon qolishi hamda rivojlanishi uchun zudlik bilan doyalar, hamshiralar va jamoat sog‘liqni saqlash xodimlariga sarmoya kiritishi kerak.
BMT hisob-kitoblariga ko‘ra, 2000-yildan 2023-yilgacha onalar o‘limi 40 foizga kamaydi - bu asosan asosiy tibbiy xizmatlardan foydalanish imkoniyatining yaxshilanishi bilan bog‘liq. Shu bilan birga, yaxshilanish sur’atlari 2016-yildan beri sezilarli darajada sekinlashgani va 2023-yilda taxminan 260 ming ayol homiladorlik yoki tug‘ruq asoratlari natijasida vafot etgani, bu taxminan har ikki daqiqada bitta ona o‘limiga teng ekanligi qayd etilgan.
