Янгиликлар

not found

20 та энг йирик фармацевтика компанияларининг учдан икки қисми ChatGPTга ишонмайди

Гарчи саноатнинг ярмига яқини ўз ходимларига ChatGPT дан фойдаланишни тақиқлаган бўлса-да, кўплаб био-тиббиёт фанлари мутахассислари ундан мунтазам фойдаланадилар. ZoomRx томонидан ўтказилган сўровда респондентларнинг ярмидан кўпи ChatGPTдан ҳар ойда камида бир неча марта, респондентларнинг тўртдан биридан кўпроғи эса ҳар куни бўлмасада ҳафтада бир неча марта ушбу воситадан фойдаланишини айтди. 20 та йирик фармацевтика компаниясининг 65 фоизи ўз ходимларига ChatGPT-дан фойдаланишни тақиқлаганини айтишди. Респондентларнинг тушунтиришича, бу чора маълумотлар сизиб чиқишидан қўрқиш билан боғлиқ. Бундай хавотирлар асоссиз эмас: илгари баъзи фойдаланувчиларга сунъий интеллект бошқа фойдаланувчилар билан қилган суҳбатлари тарихини кўриш имконини берувчи хатони тузатиш учун ChatGPT бутунлай ўчириб қўйилган эди. "Ходим шахсий клиник маълумотларни ёки бошқа нозик маълумотларни ChatGPT-га юклайди, сунъий интеллектдан ёрдам сўрайди ва кейин бу маълумотлар чатботнинг келажакдаги фаолиятини яхшилаш учун фойдаланиладиган OpenAI тренинг маълумотлар тўпламига тушади", деб тушунтирди ZoomRx мутахассислари. Бироқ, кўплаб биологлар ва шифокорлар мунтазам равишда ChatGPT-дан фойдаланадилар. Aммо, умуман олганда, сунъий интеллект ҳақида гап кетганда, иштирокчиларнинг 83 фоизи технологияни "ортиқча баҳоланган" деб аташган. ZoomRx сўровида жами 200 дан ортиқ био-тиббиёт фанлари мутахассислари иштирок этди.

  • 2 Май, 11:53
  • Батафсил
not found

Aнтибиотиклар йўтални енгиллаштирмайди

Улар тўғри тайинланган ва инфекция бактериал бўлса ҳам. Йўтал - aнтибиотикларни буюришнинг умумий сабаби, айниқса нафас йўлларида инфекциянинг бактериал эканлиги аниқ бўлса. Aммо, Жоржтаун университети тиббиёт факультети олимлари томонидан ўтказилган тадқиқот шуни кўрсатадики, антибиотиклар йўталнинг давомийлигига таъсир қилмаслиги мумкин. Йўтални келтириб чиқарадиган нафас йўлларининг инфекциялари охир-оқибат жуда хавфли оқибатларга олиб келиши мумкин - ҳар ҳолда, барча йўталларнинг 3-5 фоизи пневмонияга олиб келади, дейди тадқиқотнинг етакчи муаллифи Ден Меренштейн. “Ҳамма ҳам шифокорга биринчи бор ташриф буюрганида рентгенограммага кириш имконига эга эмас ва бу шифокорга бактериал инфекциянинг бошқа таҳлилларсиз доимий йўтал туфайли антибиотикларни буюришига олиб келиши мумкин,- тушунтиради Меренштейн. - Aфсуски, бу беморларга антибиотиклар, биринчидан, албатта буюрилади, иккинчидан, йўтал синдромига таъсир қилади деган умидни келтириб чиқаради." Aнтибиотиклар йўталга қарши қандай таъсир қилишини билиш учун, тадқиқотчилар пастки нафас йўлларининг инфекциялари бўлган одамларни антибиотиклардан фойдаланишини кузатдилар. 29% одамлар шифокорга ташриф буюрганларидан кейин антибиотик терапиясини бошладилар, аммо дорилар йўталга таъсир қилмади - акнтибиотик рецептини олмаганларга нисбатан. Иккала гуруҳдаги одамлар ҳам антибиотикни қабул қилган ёки олмаганлигидан қатъи назар, инфекцияни енгиш учун бир хил вақтни олишди - ўртача 17 кун. Тадқиқотчиларнинг таъкидлашича, антибиотикларни ҳаддан ташқари қабул қилиш хавфли бактерияларнинг дориларга чидамли бўлиш хавфини оширади. “Биз биламизки, йўтал амбулатория ёрдамига мурожаат қилишнинг энг кенг тарқалган касаллик сабаби бўлиб, ҳар йили йўтал билан тахминан 3 миллион амбулаторияга ва 4 миллиондан ортиқ одам тез ёрдам бўлимига ташриф буюради,- дейди Меренштейн- Оғир йўтал белгилари ва уларни қандай қилиб тўғри даволаш кераклиги, клиник таҳлиллар орқали қўшимча ўрганишни талаб қилади."

  • 2 Май, 08:44
  • Батафсил
not found

Астмани даволашнинг янги усули аниқланди

Астма кенг тарқалган касаллик бўлишига қарамай, унинг инсон организмида қандай бошланиши ноаниқлигича қолмоқда. Олимлар энди ушбу хасталикнинг келиб чиқиш сабабини, энг муҳими, унинг асосий аломатларини олдини олишга қаратилган янги даволаш усулини аниқладилар. ЖССТ маълумотларига кўра, бугун бутун дунё бўйлаб астмадан 262 миллион нафарга яқин инсон азият чекади. Аммо унинг кенг тарқалишига қарамай, ҳали ҳам олимлар учун бу касаллик ҳақидаги кўп жиҳатлар тушунарсиз бўлиб қолмоқда. Одатда унга яллиғланиш хасталиги сифатида қаралади: гулчанг ёки чанг каби қўзғатувчилар нафас йўлларини торайтирадиган ва нафас олишни қийинлаштирадиган яллиғланишни келтириб чиқаради. Ингаляторлар нафас йўлларини бўшаштириш ва яллиғланишни камайтириш орқали бу ҳолатни енгиллаштириши мумкин. Янги тадқиқот эса касалликнинг бошқа асосий сабабига ишора қилади. Яъни унинг аломати яллиғланишнинг ўзи эканига эътибор қаратилади. Нафас йўлларининг мушаклари қисқарганда (бу бронхоспазм деб аталади), нафас йўлларидаги эпителиал ҳужайралар «сиқиб чиқарилади» ва кейинчалик нобуд бўлади. Ушбу ҳужайраларнинг камайиши ва тўсиқ бўлиб хизмат қилиши учун уларнинг кам қисмигина қолиши сабабли келажакда астма хуружлари эҳтимоли ортади. «Жараёнларни кузатган ҳужайра бўйича биологлар сифатида астма хуружининг жисмоний чеклови нафас йўллари тўсиғининг кенг миқёсдаги нобуд бўлишига олиб келишини кўрдик», — дейди тадқиқотнинг етакчи муаллифи, профессор Жоди Розенблатт. — Ушбу тўсиқсиз астма билан оғриган беморларда узоқ муддатли яллиғланиш кўпроқ учрайди. Бу эса кўпроқ хуружларни келтириб чиқаради. Ушбу асосий механизмни тушуниб, барча ҳодисаларнинг олдини яхшироқ олишимиз мумкин». Жамоа сичқон моделларида олиб борган тадқиқотлари яхши натижа берди, энг муҳими, ҳужайраларни ҳаддан ташқари сиқиб чиқарилишини олдини олишнинг потенциал усули топилди. Аввал гадолинийларнинг кимёвий бирикиши бу жараённи блоклаши аниқланган эди. Янги тадқиқотда эса олимлар сичқонларда астма хуружлари билан боғлиқ ҳужайралар шикастланиши ва яллиғланишининг олдини олиш учун иш беришини исботлади. «Ҳозирги даволаш усуллари бу бузилишнинг олдини олмайди — инголяторлар нафас олиш учун жуда муҳим бўлган нафас йўлларини очади, аммо афсуски, биз уларнинг хуруждан кейинги зарар ва аломатларнинг олдини олмаслигини аниқладик», — деди Росенблатт. Олимлар сичқон моделларида нафас йўлларининг шикастланишини, шунингдек кейинги яллиғланиш ва шиллиқ секрециясини тўхтатиш учун МРТда тез-тез қўлланиладиган арзон бирикма — гадолинийдан фойдаланиш мумкинлигини аниқлади. Ушбу зарарланишнинг профилактикаси келажакда хуружларга олиб келадиган мушакларнинг ўсишини олдини олиши мумкин. Албатта, тадқиқот фақат сичқонларда амалга оширилди, шунинг учун бу натижалар инсонларда такрорланишига кафолат йўқ. Аммо жамоанинг таъкидлашича, янги тадқиқот астманинг янги даволаш усулларини ишлаб чиқишга (ҳозирги усуллар фақат унинг симптомларини даволашга қаратилган) ёрдам беради. Тадқиқот «Science» журналида чоп этилди.

  • 1 Май, 15:21
  • Батафсил
Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech