Янгиликлар

not found

Кўриш қобилиятини ёмонлаштирадиган 4 та ёмон одат

Кўзлар инсонга жуда кўп маълумот олиш ва атрофимиздаги дунёнинг барча гўзаллигидан баҳраманд бўлиш имконини берадиган органдир. Бир қарашда, бу ҳақиқат вақт каби қадимийдек туюлиши мумкин, лекин аслида биз ҳар доим ҳам зарарсиз бўлиб туюлган одатлар кўриш қобилиятига сезиларли зарар етказиши мумкин. Aгар кўришнинг ёмонлашишига асосий сабаб бўладиган хавфли одатлардан халос бўлмасангиз, офталмолог томонидан тайинланган дори-дармонлар сизга ёрдам бериши даргумон. Офталмология клиникаси бош шифокори, тиббиёт фанлари номзоди Татяна Фадеикина кенг тарқалган одатларнинг зарари ҳақида гапирди. Узоқ вақт экранга қараш Компьютер ёки мобил телефон экранлари олдида соатлаб вақт ўтказиш ҳозирги вақтда энг долзарб ва кенг тарқалган муаммолардан биридир. Кўзга дам бермаслик, ҳар доим телефон ёки компьютерда соатлаб ўтириш одати кўришнинг сезиларли даражада ёмонлашишига олиб келади. Кўз доимий зўриқишда бўлиб, экранга эътибор қаратганлиги сабабли намлиги бузилади, натижада "қуруқ кўз" синдроми ривожланади. Мутахассис маслаҳати: “Гаджетлардан фойдаланиш вақтини тартибга солиш жуда муҳим. Aгар бу иш зарурати бўлса, кўзларингизни дам олиши учун мунтазам равишда танаффус қилинг, узоқ вақт яхши кўриш қобилятини сақлаб қолиш учун кўз машқларини бажариш керак." Контакт линзаларини нотўғри ишлатиш Линза қўйиш кўзларга инфекция тушиш хавфини келтириб чиқаради. Линзаларнинг узоқ муддат кўзнинг шох пардаси билан алоқаси сабаб ва кўзга инфекция киради, масалан, ифлос қўллар билан линзаларни қўйиш жараёнида салбий оқибатлар юзага келиши мумкин. Шунинг учун, линзаларни фаол ишлатганда, уларни ишлатиш ва сақлаш бўйича кўрсатмаларга қатъий риоя қилиш керак. Aсосийси: дезинфекцияли эритмани қайта ишлатманг, линзаларни ўзгартирманг (чапдан ўнгга ва аксинча), линзалардан белгиланган муддатдан кўпроқ фойдаланманг, уларни кечаси олиб қўйинг. Мутахассис маслаҳати: “Душ, бассейн, сауна ва денгизда сузишдан олдин линзаларни ҳам олиб қўйиш керак. Бактериялар ва ифлослантирувчи моддалар линзага жойлашиб, кўзда яллиғланишни келтириб чиқариши мумкин." Сифати паст қуёшдан сақлайдиган кўзойнак тақиш Қуёш кўзойнаклари, нафақат услубнинг элементи, балки кўз саломатлигининг муҳим таркибий қисмидир. Ультрабинафша нурлар кўзнинг тўр пардасига зарар етказиши мумкин, шунингдек, катаракта хавфини оширади. Уларни қуёшли ҳавода, денгизда ва машина ҳайдаш пайтида тақиш етарли. Мутахассис маслаҳати: "Қуёш кўзойнакларини танлашда биринчи навбатда маркаси ва тузилишига эмас, балки УБ филтрларининг мавжудлигини ҳисобга олиш керак - фақат шу ҳолда кўзлар қуёш нурланишининг салбий таъсиридан ишончли ҳимояланган бўлади." Гигиена қоидаларига риоя қилмаслик Кўзларга эҳтиёткорлик билан муносабатда бўлиш ва уларга бактериялар тушишининг олдини олиш керак, шу жумладан кўзларни, айниқса ифлос қўллар билан ишқаламаслик керак. Шуни унутмаслик керакки, бактериялар ташқи томондан кўзнинг ички қисмига осонлик билан ўтади, бу эса кўзнинг яллиғланишига олиб келади. Мутахассис маслаҳати: “Шунингдек, ётишдан олдин пардозни ювишни унутманг ва қолдиқлари билан ухламанг. Кўпинча туш зарралари кўз ичига кириб, тирнаш хусусияти ёки яллиғланишни келтириб чиқариши мумкин. Бундан ташқари, косметика воситаларининг сифати ва яроқлилик муддатини кузатиб бориш керак, чунки бу ҳам кўз саломатлигига салбий таъсир кўрсатиши мумкин”.

  • 22 Февраль, 08:43
  • Батафсил
not found

Супербактерияларга қарши янги дори миллионлаб инсонлар ҳаётини сақлаб қолиши мумкин

Дунёда инфекцияларнинг антибиотикларга чидамли турлари йилига 5 миллион кишининг ҳаётига зомин бўлмоқда. Олимлар хулосасига кўра, дори воситаларидан ўзбошимчалик билан фойдаланиш супербактерияларнинг жадал кўпайиши ва кенг тарқалишига имкон беряпти. Хавотирли жиҳати, агар тезкор чоралар кўрилмаса, 2050 йилга бориб, мавжуд препаратларга чидамли бактериялардан йиллик ўлим кўрсаткичи 10 миллионга етиши мумкин.  Бу глобал муаммога ечим излаган Гарвард университети (АҚШ) олимларининг изланишлари муваффақиятли якунланди. Улар инсон саломатлиги учун жиддий хавфга айланган супербактерияларга қарши антибиотик яратди. Кимё профессори Эндрю Майерс бошчилигидаги мутахассислар тадқиқот давомида крезомицин деб номланган синтетик моддани ҳосил қилишга муваффақ бўлди. Бу препарат тилларанг стафилококклар, ичак таёқчалари (E-coli), ўпка ва қон инфекцияларини келтириб чиқарувчи ҳаёт учун хавфли қатор микробаларни ўлдириш хусусиятига эга. Тадқиқотчилар фикрича, ҳозирча крезомициннинг таъсир механизмлари лаборатор шароитда ва жониворларда ўрганилди ҳамда тажрибалар самарали якунланди. Энди у инсонларда клиник синовдан ўтказилгач, тиббий амалиётда оммавий қўлланилиши мумкин.

  • 21 Февраль, 14:46
  • Батафсил
not found

Қайси давлатларда тиббиёт хавфсизлиги даражаси юқори? 

Global Health Security Index— соғлиқни сақлаш тизимлари самарадорлигини ўрганувчи халқаро лойиҳа ва мамлакатларни тиббиётнинг ривожланиш даражасига кўра таснифлайди. Мамлакатларни тиббиёт сифати бўйича баҳоловчи экспертлар халқаро ташкилотларнинг очиқ манбаларидан олинган маълумотларни  бир қанча мезонлар бўйича ўрганди. Ҳисоблаш балларда амалга оширилди - максимал 100, энг сўнгги танловлар учун ўртача 38,9 балл. Сўнгги Global Health Security Index тадқиқоти 2021 йилда ўтказилган  ва тиббиёт хавфсизлиги бўйича энг яхши мамлакатларнинг қуйидаги рўйхати тузилди: № Давлатлар Балл 1. АҚШ 75,9 2. Австралия 71,1 3. Финляндия 70,9 4. Канада 69,8 5. Таиланд 68,2 6. Словения 67,8 7. Буюк Британия 67,2 8. Германия 65,5 9. Жанубий Корея 65,4 10. Швеция 64,9 Тиббиёт даражаси бўйича давлатлар рейтинги- Numbeo Статистик маълумотлар ва сўровларга асосланган кўплаб рейтинглар мавжуд ва улар танлов учун тиббиёт даражаси юқори бўлган давлатлар рўйхатини таклиф қилишади.  Numbeo хизмати ҳам ҳар йили тиббиёт даражаси бўйича юқори мамлакатлар рўйхатини тузади, бу давлатлар учун соғлиқни сақлаш индекси деб аталади. Танлов соғлиқни сақлаш тизимининг умумий сифати, инфратузилма, мавжуд хизматлар ва ресурсларни баҳолашга асосланади. 2023 йилги маълумотларга кўра, тиббиёт даражасини солиштирганда ўнта етакчи мамлакатлар: Мамлакатлар Индекс Тайвань 85,9 Жанубий Корея 83,0 Япония 79,6 Франция 78,8 Нидерландия 78,6 Дания 78,4 Таиланд 77,9 Финляндия 77,5 Испания 77,5 Люксембург 77,3 Тиббиёти энг ёмон мамлакатлар Дунёдаги энг яхши тиббиётга эга мамлакатлар рўйхатида охирги ўринларни малакали кадрлар етишмовчилиги, инфратузилмаси ёмон ривожланган, ресурслар етарли бўлмаган, аҳолининг асосий хизматлардан фойдаланиш имконияти чекланган давлатлар эгаллаган.  Рейтингни тузишда ўлим даражаси ва юқумли касалликларнинг тарқалиши ҳам ҳисобга олинган. Numbeo ўтказган сўровномага кўра, тиббиёт ривожланиши энг паст мамлакатларга қуйидагилар киради: Давлатлар Индекс Венесуэла 39,2 Бангладеш 42,0 Ироқ 43,6 Марокко 45,4 Азарбайжон 47,5 Беларусь 47,7 Египет 47,7 Нигерия 48,0 Албания 49,3 Ирландия 51,9  

  • 21 Февраль, 11:39
  • Батафсил
Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech