Yangiliklar

not found

O‘zbekistonda 6 tonna sifati talabga javob bermaydigan osh tuzi aniqlandi

Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining ma’lumotiga asosan bugungi kunda yer yuzida 2 milliard aholi yod tanqis hududlarda istiqomat qilmoqda. 655 million aholi endemik buqoq kasalligiga chalingan. Yod tanqisligi sababli 43 million aholida bosh miya faoliyatining buzilishi va aqlan zaiflik holati kuzatilmoqda. Uzoq yillar davomida yod yetishmasligi holatlarini oldini olishga qaratilgan profilaktik tadbirlar olib borilishiga qaramay jahonning ko‘p davlatlarida, shu jumladan O‘zbekiston Respublikasi aholisi o‘rtasida ham yod yetishmasligi muammolari mavjud. Tuzni yodlash dasturi aholini yod yetishmasligidan himoya qilishning eng samarali va arzon yo‘li hisoblanadi. Bu amaliyotda osh tuziga kichik miqdorda yod qo‘shiladi va natijada qalqonsimon bez kasalliklari hamda bolalarda aqliy rivojlanishdagi orqada qolish holatlari oldini olinadi. Standartlarga ko‘ra, 1 tonna osh tuziga 20 — 40 g kaliy yodat qo‘shiladi. Xalqaro ma’lumotlarga ko‘ra, bu dastur tufayli 1990–2020 yillar oralig‘ida yod yetishmasligi kuzatiladigan mamlakatlar soni keskin kamaygan. Bugungi kunda 120 dan ortiq davlatda tuzni majburiy yodlash tizimi joriy qilingan bo‘lib, mazkur dasturning samarali amal qilishi sifat nazorati va qonunchilik asosida ta’minlanishi lozim. O‘zbekistonda joriy yil boshidan buyon sifati talabga javob bermaydigan 6 tonnadan ortiq osh tuzi aniqlangan. Bu haqda Sanitariya-epidemiologiya qo‘mitasi xabar berdi. Qayd etilishicha, qo‘mitaning hududiy boshqarmalari va tuman (shahar) bo‘limlaridagi sanitariya-gigiyena laboratoriyalarida yil boshidan buyon jami 4411 ta osh tuzi namunalari tekshirilgan, shundan 1306 tasi talabga javob bermagan. Aniqlik kiritilishicha, ushbu namunalarning 19 tasi ishlab chiqarish korxonalariga, 182 tasi savdo va umumiy ovqatlanish korxonalaridan hamda 1105 tasi Maktabgacha ta’lim tashkiloti, maktablar va DPMlarga to‘g‘ri keladi. Sifati talabga javob bermaydigan 6042,5 kg osh tuzi realizatsiya qilishdan to‘xtatilib, osh tuzini ishlab chiqaruvchi korxonalarga qayta yodlashga jo‘natildi. Shuningdek, 1 ta korxona faoliyati vaqtincha to‘xtatilgan. Shuningdek, aniqlangan holatlar yuzasidan jami 31 ta ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi bayonnoma rasmiylashtirilgan.

  • 2 Oktyabr, 09:30
  • Batafsil
not found

Tadqiqot: Kelgusi 25 yilda dunyo bo'yicha saraton kasalligidan o'lim ko'rsatkichi qariyb 75 foizga oshadi

Davolanish va xavf omillarini kamaytirishga qaratilgan sa'y-harakatlarga qaramay, keyingi 25 yil ichida global saraton kasalligidan vafot etadiganlar soni qariyb 75 foizga oshadi. Bu haqda Euronews telekanali The Lancet tibbiy jurnalida chop etilgan hisobotga tayanib xabar berdi. 2050-yilga borib 18,6 million odam saraton kasalligidan vafot etishi va bu vaqt ichida yangi kasallanishlar soni 60 foizdan oshib, 30,5 millionga yetishi kutilmoqda. Hisobotga ko'ra, hozirgi vaqtda saraton kasalligidan o'limning 40 foizdan ortig'i 44 ta xulq-atvor, ekologik va metabolik xavf omillari, jumladan chekish, noto'g'ri ovqatlanish va qonda qand miqdorining yuqoriligi bilan bog'liq. 1990-yildan 2023-yilgacha o'tkazilgan tadqiqotda saratonning 47 turi tekshirildi. Hisobotga ko'ra, 2023-yilda dunyo bo'ylab 18,5 million yangi holat va 10,4 million o'lim qayd etildi, bu 1990-yilga nisbatan sezilarli darajada ko'pdir. Ulardan 57,9 foiz kasallanish holati va o'lim holatlarining 65,8 foizi daromadi kam va o'rta darajadan yuqori bo'lgan mamlakatlarda sodir bo'lgan. Qayd etilishicha, 2023-yilda saraton dunyo miqyosida yurak-qon tomir kasalliklaridan keyin o'lim sabablari bo'yicha ikkinchi o'rinni egallagan. Kelgusi yillarda saraton kasalligining o'sishidan eng ko'p zarar ko'rgan mamlakatlar kam daromadli mamlakatlar bo'lishi kutilmoqda. Hisobotga ko'ra, ular hozirdan 2050-yilgacha yangi holatlarning yarmidan ko'pi va o'limning uchdan ikki qismini tashkil qiladi. Tadqiqotchilar, ayniqsa, kam daromadli mamlakatlarda saraton kasalligini tezroq va aniqroq tashxislash, sifatli davolash va yordamdan foydalanish imkoniyatlarini yaxshilashga chaqirishdi.

  • 30 Sentyabr, 09:00
  • Batafsil
not found

Suyaklar yemirilishining kutilmagan sababi aytildi

Mikroplastik zarralari qonda, miyada, ko‘krak sutida va hatto suyaklarda ham topilgan. Ma’lum bo‘lishicha, u suyaklar mustahkamligiga putur yetkazadi.   Mikroplastik nafaqat yurak, o‘pka yoki asab tizimiga, balki suyaklar sog‘lomligiga ham salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Xalqaro olimlar guruhining aniqlashicha, plastikning mayda zarralari suyak iligiga kirib borishi va uning faoliyatini izdan chiqarishi mumkin.   Har yili dunyo bo‘yicha 400 mln tonnadan ortiq plastik ishlab chiqariladi va uning zarralari suv va yeguliklardan tortib havoda ham mvjud. Mikroplastik zarralari qonda, miyada, ko‘krak sutida va hatto suyaklarda ham topilgan. Endi ma’lum bo‘lishicha, u suyaklar mustahkamligiga putur yetkazadi.   «Suyak to‘qimasi hujayralarida o‘tkazilgan tajribalarda mikroplastik ularning yashovchanligini susaytirishi, qarishni tezlatishi va shamollash keltirib chiqarishi ma’lum bo‘ldi. Hayvonlarda plastik suyaklar mo‘rtlashishiga olib kelishini kuzatdik», — dedi Kampinas universiteti mineral va suyaklarni o‘rganish laboratoriyasi koordinatori Rodrigo Bueno de Oliveyra. Uning ta’kidlashicha, mikroplastikning suyaklar mustahkamligiga ta’siri oxirigacha o‘rganilmagan, lekin ko‘plab tadqiqotlar plastik zarralari suyak ichiga kirib borishi va undagi metabolizmni izdan chiqarishini ko‘rsatmoqda.  «Sport, ovqatlanish va dorilar suyaklarni mustahkamlashga yordam berishini bilamiz. Lekin shu vaqtgacha mikroplastikning suyaklarga ta’siri hisobga olinmagan», — dedi Oliveyra.

  • 29 Sentyabr, 11:00
  • Batafsil
Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech